کد مطلب:289195 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:130
تلفظ نام مقدس حضرت قائم
این سؤال بین جمعی از محدّثان و راویان مطرح است كه آیا تلفّظ به نام مقدّس حضرت قائم (عج) جایز است یا خیر؟
مشهور بین جمعی از محدّثان و راویان آن است كه تكلّم به نام اصلی امام عصر (عج) حرام است. ولی تلفّظ به القاب آن حضرت مانند مهدی، حجّت، قائم و... حرام نیست.
حال این سؤال مطرح است كه آیا این حكم مخصوص زمان غیبت صغری بوده است یا در هر زمان و مكانی، تا موقعی كه آن حضرت ظهور كند، حرام است؟ و یا اینكه حرمت تلفّظ نام مقدّس آن حضرت بستگی به موارد خاصّی مانند تقیّه و ترس دارد كه اگر موارد ترس و تقیّه نباشد جایز است؟ و آیا این مسأله اختصاص به حضرت حجّت (عج) دارد یا درباره ی سایر ائمه علیهم السلام نیز جاری است؟
دانشمند معروف شیعه شیخ حرّ عاملی در كتاب «وسائل الشیعه» می گوید: «در مورد تقیّه و خوف، تلفّظ به نام آن حضرت حرام است و در غیر موارد تقیّه و خوف حرام نیست».
روایاتی را كه در این موضوع به ما رسیده می توان به 4 بخش تقسیم كرد:
1- تلفّظ نام مبارك حضرت ولیّ عصر (عج) به طور مطلق (در هر زمان و مكانی و در هر شرایطی) بی آنكه جای تقیّه باشد، حرام است.
امام صادق علیه السلام در این رابطه، فرمود:
«صاحِبُ هذا الاَمرِ لا یُسَمِّیهِ بِاسْمِهِ اِلاّ كافِراً
: نام مبارك صاحب این امر (حضرت مهدی (عج)) را هیچ كس جز شخص كافر نمی برد». («وسائل الشیعه»، ج 11، ص 486)
همچنین مرحوم صدوق از «محمّد بن عثمان عمری» نقل می كند كه گفت: «برایم دستخطی پدیدار شد كه با آن دستخط آشنا بودم (كه نویسنده اش حضرت ولی عصر (عج) است) به این عبارت:
مَنْ سَمَّانِی فِی مَجْمَعٍ مِنَ النَّاسِ فَصَلَیْهِ لَعْنَةُ اللهِ
: كسی كه در میان اجتماع مردم، نام مرا ببرد، لعنت خدا بر او باد». (همان مدرك، ص 489)
2- نام بردن آن حضرت تا موقعی كه قیام كند، ترك شود، امام هادی علیه السلام درباره ی حضرت صاحب الزّمان (عج) فرمود: «یاد كردن حضرت قائم (عج) به نام جایز نیست، تا وقتی كه قیام كند و زمین را همانگونه كه پر از ظلم و جور شده، پر از عدل و داد نماید». («حضرت مهدی (عج) فروغ...»، ص 142)
3- پوشاندن نام حضرت مهدی (عج) به خاطر امر تعبّدی خاص نیست، بلكه تنها به ملاك تقیّه (با آن شرایطی كه دارد)، می باشد.
هنگامی كه از امام حسن عسكری علیه السلام درباره ی امام عصر (عج) سؤال شد، ایشان فرمودند:
«اگر آنها را (مردم) به اسم مهدی (عج) آگاه سازید، آن را ظاهر می سازند و اگر مكانش را بشناساند، بر ضدّ او اقدام می كنند». («وسائل الشیعه»، ج 11، ص 487)
شیخ حرّ عاملی پس از نقل این حدیث می گوید: «این حدیث دلالت بر این دارد كه نهی ائمّه اطهار علیهم السلام از نام بردن حضرت مهدی (عج) مخصوص مواردی است كه خوف از ضرر و بروز فساد باشد».
4- خود ائمّه ی اطهار علیهم السلام یا اصحابشان در موارد متعدّدی آن حضرت را به نام یاد كرده اند.
در حدیثی می خوانیم كه وقتی همسر امام حسن عسكری علیه السلام باردار شد، امام حسن علیه السلام به او فرمود:
«سَتَحْمِلِینَ وَلَداً وَ اِسْمُهُ مُحَمَّدُ وَ هُوَ الْقائِمُ مِنْ بَعْدِی (همان مدرك)
: بزودی پسری را حمل می كنی كه نامش «محمّد» است و قائم بعد از من اوست».
امام باقر علیه السلام فرمود:
«پدرم از پدرش نقل كرد كه امام علی علیه السلام روی منبر فرمود: «در آخرالزّمان مردی از فرزندانم خروج و قیام می كند». پس اوصاف و احوال حضرت قائم (عج) را تشریح كرد و آنگاه فرمود:
«لَهُ اِسْمانِ، اِسْمُ یُخْفی فَاَحْمَدٌ وَ اَمّا الَّذی یَعْلِنُ فَمُحَمَّدٌ... (همان مدرك)
: او دو نام دارد یك نامش پنهان است كه احمد می باشد و امّا نامی كه آشكار است، محمّد است»
این روایت دلالت دارد بر اینكه تصریح به نام حضرت به گفتن «محمّد» حتّی بالای منبری جایز است.
نتیجه اینكه ممنوعیّت نام بردن آن حضرت بستگی به وجود ملاك تقیّه دارد، ولی در غیر تقیّه مانند امثال ما بنابر تحقیق حرام نیست. («حضرت مهدی (عج) فروغ...»، 137 الی 161)
مشهور بین جمعی از محدّثان و راویان آن است كه تكلّم به نام اصلی امام عصر (عج) حرام است. ولی تلفّظ به القاب آن حضرت مانند مهدی، حجّت، قائم و... حرام نیست.
حال این سؤال مطرح است كه آیا این حكم مخصوص زمان غیبت صغری بوده است یا در هر زمان و مكانی، تا موقعی كه آن حضرت ظهور كند، حرام است؟ و یا اینكه حرمت تلفّظ نام مقدّس آن حضرت بستگی به موارد خاصّی مانند تقیّه و ترس دارد كه اگر موارد ترس و تقیّه نباشد جایز است؟ و آیا این مسأله اختصاص به حضرت حجّت (عج) دارد یا درباره ی سایر ائمه علیهم السلام نیز جاری است؟
دانشمند معروف شیعه شیخ حرّ عاملی در كتاب «وسائل الشیعه» می گوید: «در مورد تقیّه و خوف، تلفّظ به نام آن حضرت حرام است و در غیر موارد تقیّه و خوف حرام نیست».
روایاتی را كه در این موضوع به ما رسیده می توان به 4 بخش تقسیم كرد:
1- تلفّظ نام مبارك حضرت ولیّ عصر (عج) به طور مطلق (در هر زمان و مكانی و در هر شرایطی) بی آنكه جای تقیّه باشد، حرام است.
امام صادق علیه السلام در این رابطه، فرمود:
«صاحِبُ هذا الاَمرِ لا یُسَمِّیهِ بِاسْمِهِ اِلاّ كافِراً
: نام مبارك صاحب این امر (حضرت مهدی (عج)) را هیچ كس جز شخص كافر نمی برد». («وسائل الشیعه»، ج 11، ص 486)
همچنین مرحوم صدوق از «محمّد بن عثمان عمری» نقل می كند كه گفت: «برایم دستخطی پدیدار شد كه با آن دستخط آشنا بودم (كه نویسنده اش حضرت ولی عصر (عج) است) به این عبارت:
مَنْ سَمَّانِی فِی مَجْمَعٍ مِنَ النَّاسِ فَصَلَیْهِ لَعْنَةُ اللهِ
: كسی كه در میان اجتماع مردم، نام مرا ببرد، لعنت خدا بر او باد». (همان مدرك، ص 489)
2- نام بردن آن حضرت تا موقعی كه قیام كند، ترك شود، امام هادی علیه السلام درباره ی حضرت صاحب الزّمان (عج) فرمود: «یاد كردن حضرت قائم (عج) به نام جایز نیست، تا وقتی كه قیام كند و زمین را همانگونه كه پر از ظلم و جور شده، پر از عدل و داد نماید». («حضرت مهدی (عج) فروغ...»، ص 142)
3- پوشاندن نام حضرت مهدی (عج) به خاطر امر تعبّدی خاص نیست، بلكه تنها به ملاك تقیّه (با آن شرایطی كه دارد)، می باشد.
هنگامی كه از امام حسن عسكری علیه السلام درباره ی امام عصر (عج) سؤال شد، ایشان فرمودند:
«اگر آنها را (مردم) به اسم مهدی (عج) آگاه سازید، آن را ظاهر می سازند و اگر مكانش را بشناساند، بر ضدّ او اقدام می كنند». («وسائل الشیعه»، ج 11، ص 487)
شیخ حرّ عاملی پس از نقل این حدیث می گوید: «این حدیث دلالت بر این دارد كه نهی ائمّه اطهار علیهم السلام از نام بردن حضرت مهدی (عج) مخصوص مواردی است كه خوف از ضرر و بروز فساد باشد».
4- خود ائمّه ی اطهار علیهم السلام یا اصحابشان در موارد متعدّدی آن حضرت را به نام یاد كرده اند.
در حدیثی می خوانیم كه وقتی همسر امام حسن عسكری علیه السلام باردار شد، امام حسن علیه السلام به او فرمود:
«سَتَحْمِلِینَ وَلَداً وَ اِسْمُهُ مُحَمَّدُ وَ هُوَ الْقائِمُ مِنْ بَعْدِی (همان مدرك)
: بزودی پسری را حمل می كنی كه نامش «محمّد» است و قائم بعد از من اوست».
امام باقر علیه السلام فرمود:
«پدرم از پدرش نقل كرد كه امام علی علیه السلام روی منبر فرمود: «در آخرالزّمان مردی از فرزندانم خروج و قیام می كند». پس اوصاف و احوال حضرت قائم (عج) را تشریح كرد و آنگاه فرمود:
«لَهُ اِسْمانِ، اِسْمُ یُخْفی فَاَحْمَدٌ وَ اَمّا الَّذی یَعْلِنُ فَمُحَمَّدٌ... (همان مدرك)
: او دو نام دارد یك نامش پنهان است كه احمد می باشد و امّا نامی كه آشكار است، محمّد است»
این روایت دلالت دارد بر اینكه تصریح به نام حضرت به گفتن «محمّد» حتّی بالای منبری جایز است.
نتیجه اینكه ممنوعیّت نام بردن آن حضرت بستگی به وجود ملاك تقیّه دارد، ولی در غیر تقیّه مانند امثال ما بنابر تحقیق حرام نیست. («حضرت مهدی (عج) فروغ...»، 137 الی 161)